Günümüzde Z kuşağı ile kuşak kavramı tekrar popüler olsa da X kuşağı ve Y kuşağı da sıkça konuşulmaya başlanmıştır. Belli bir zamanda doğan, yaşayan ve belli alışkanlıklara sahip olan kişileri ifade etmek, sınıflandırmak için kullanılan kuşak kavramı; son yıllarda pazarlamacıların da dikkatini çekmiş durumdadır.
Kuşak teorisyenleri belli bir zaman diliminde doğan kişilerin ortak bir satın alma davranışı gösterdiğini, farklı dönemlerde yapılan araştırmalarla ortaya koymuştur. Kuşak pazarlamasının hızlanmasını ve gelişmesini sağlayan bu araştırmalar X kuşağı ve satın alma davranışları hakkında da detaylı bilgiler sunmaktadır.
Bu yazımızda X jenerasyonu nedir sorusuna yanıt vereceğiz. Ayrıca X kuşağı özelliklerinden ve X kuşağı için pazarlama tekniklerinden bahsedeceğiz. Önce tarihlerle başlayalım.
X Kuşağı Kimleri Kapsıyor?
Kendinden bir önceki kuşak olan Baby Boomers ile sonraki kuşak olan Y kuşağı arasına sıkışıp kalan X kuşağı hangi yıllar arasında diye merak ediyor olabilirsiniz. Hemen cevaplayalım. X kuşağı 1965-1980 yılları arasında doğan kişileri ifade etmek için kullanılır.
TÜİK verilerine göre 2019 yılında yapılan nüfus sayımlarında ülkemizde yaşayan X kuşağı sayısı yaklaşık olarak 22 milyon kişi çıkmıştır. 2022 yılı itibariyle 42-57 yaş aralığındaki herkes X kuşağına mensuptur.
X kuşağı bugünün patronları olarak da anılmaktadır. Pek çok önemli konumda, yöneticilik pozisyonlarının sahibi X kuşağıdır. Bu nedenle de e-ticaret sektöründeki kişilerin pazarlama faaliyetleri için oldukça önemli bir gruptur.
Bazı kaynaklar X kuşağını “unutulmuş nesil”, “sandviç nesil”, “yeni kayıp nesil” olarak da tanımlamaktadır. Ancak az önce de söylediğimiz gibi geldiğimiz noktada X kuşağı gençlik dönemlerindeki ekonomik durumlardan ötürü, evlerini, arabaları almış olan nesildir.
Büyük bir çoğunluğu iyi paralar kazanan ve kazanmaya da devam eden nesildir. Üstelik bu kuşakta çocuk sahibi olma oranı da Y ve Z jenerasyonuna göre daha fazladır. Bu durum onları markaların hedefindeki gruplar arasında tutmaya devam etmektedir.
X Kuşağı Özellikleri
Bugün düşündüğümüzde çok yakın bir tarih gibi gelse de X kuşağının doğduğu dönemde bugün kullandığımız teknolojik aygınların neredeyse hiçbiri yoktu. Çamaşırlar elle yıkanıyor, televizyon izlemek yerine radyo dinleniyordu.
Bu nedenle X kuşağının yaşanan teknolojik gelişmelere mesafeli yaklaşmaları, anlamaya çalışmadan reddetmeleri oldukça anlaşılır bir durumdur. Bu durumu inkar etmek, yok saymak pazarlama faaliyetlerinizi hazırlarken yapabileceğiniz en büyük hatalardan biridir.
X kuşağının temel özellikleri arasında pek çok sosyal ve maddi belirsizliğin içinde büyümüş olmaları da vardır. Büyük çoğunluğunun ailesi işgücünde olduğundan erken yaşta çalışmaya başlamışlardır. Pek çok uzman, bu kuşağın sosyal olarak güvensiz olduğunu söylemektedir. Ayrıca çok katı geleneklere de karşı oldukları pek çok kez gözlemlenmiştir.
Genel anlamıyla X kuşağının temel özellikleri şu şekilde sıralanabilir.
- Sorgucu kişiliktedirler.
- Çoğu zaman akılcı kararlar verirler.
- Pesimist düşüncelere karşı yatkınlıkları vardır.
- Günümüzde geldiğimiz noktada teknolojiye uyum sağlamak zorunda olduklarının farkına varmışlardır.
- Büyük çoğunluğu içe kapanıktır.
- Aileye bağlı yapıda, toplumsal sorunlara önem veren kişilerdir.
- Bütçe planlama konusunda iyidirler. Bütçeyi aşacak alışverişlerden kaçınırlar.
- Uzun süre aynı iş yerinde çalışırlar, sıkılmazlar. Rekabetçi kişilikleri vardır.
- Sosyal medya kullanımları bir sonraki kuşağa göre zayıf olsa da bir önceki kuşaktan çok daha iyidir.
- Yapılan bazı araştırmalarda %90’ının cep telefonu olduğu belirlenmiştir. Ayrıca %76’sı sosyal medyayı aktif olarak kullanmaktadır.
- Ayrıca %46’sı yerel işletmeleri her gün internetten araştırdıklarını söylemiştir.
X Kuşağının Satın Alma Eğilimleri
Kuşakların satın alma eğilimlerinin belirlenebildiğinden yukarıda bahsetmiştik. Günümüzde X kuşağının para harcama davranışları konusunda çok fazla araştırma olmasa da eldeki araştırmalarla bazı sonuçlara varmak mümkündür.
Gelin x kuşağının satın alma davranışları neler birlikte inceleyelim.
- X kuşağındaki kişiler karar alma ve geleneksel arama yöntemleriyle satın alma işlemi gerçekleştirirler. Ürünün özelliklerinin dışında neden gerekli olduğunu ve hangi ihtiyaçlarını gidereceğini de sözlü olarak duyma ihtiyacı hissederler. Pazarlama tekniklerini reddetme eğilimi gösterirler.
- X kuşağı, diğer kuşaklara kıyasla, alışveriş yapma konusunda daha tutucu davranışlar gösterir. Büyük çoğunluğu internetten alışveriş yapma konusunda uyum göstermeye başlasa da bir kısmı hâlâ alışveriş için sadece fiziksel mağazaları tercih eder.
- Gösterişli ve büyük reklam kampanyalarından etkilenmezler. Ürünün ne kadar işlerine yaradığını, ne kadar pratik olduğunu ve performansını görmeyi tercih ederler.
- Çoğunlukla ürün kullanımına dair dürüst açıklamaları görmek isterler. Bu nedenle e-ticaret sitelerindeki yorumları en çok X kuşağı okumaktadır. Satıcının söylediklerinse kullanıcı deneyimine önem verirler.
- X kuşağındaki kişiler genellikle hayatlarını kolaylaştıracak ürünler için alışveriş yaparlar. Savurgan yapıda olmasalar da zaman kazanmak adına bazı pratik ürünlere daha çok ilgi gösterirler.
- Her zaman kaliteyi ön planda tutarlar. Kaliteli olduğuna inandıkları ürünleri kolay kolay bırakmazlar.
- Yapılan bazı araştırmalar X kuşağının en çok konut, giyim, eğlence ve gıda alanlarında harcamalar yaptığını ortaya koymuştur.
X Kuşağı için E-Ticaret Pazarlama Önerileri
Yukarıda da söylediğimiz gibi X kuşağının büyük bir bölümü internetten alışverişe mesafeli yaklaşmaktadır. Yetiştikleri, büyüdükleri dönemden ötürü bir ürünü satın almadan önce görmek, dokunmak ihtiyacı hissederler.
Ancak son yıllarda X kuşağı da e-ticaret konusunda esnemeye ve uyum sağlamaya yavaş da olsa başlamıştır. Öncelikle onları ikna etmeniz ve güven vermeniz gerekir. Gelin pazarlama önerilerini birlikte inceleyelim.
Marka Bağlılığı Oluşturun
Yapılan araştırmaların büyük bir çoğunluğu X kuşağının bir kez kullanıp memnun kaldığı markalardan kolay kolay vazgeçmediğini ortaya çıkarmıştır. Marka değerine önem verirler ve işlerine yarayan markaları severler.
Bu nedenle bu kuşak üzerinde etkili olmak, X kuşağına ürün satmak istiyorsanız öncelikle marka bağlılığı oluşturmanız gerekir. Bunun için satın alma sürecini basitleştirebilirsiniz. Beğendikleri ürünleri birkaç tıklamayla satın almaya özen gösterebilirsiniz.
Ayrıca sitenizdeki bilgilere ulaşmalarını daha kolay hale getirebilirsiniz. Görünür noktalara iletişim bilgilerinizi yerleştirip her an size ulaşabileceklerini hissettirebilirsiniz.
Tavrınızı Belli Edin
X kuşağı marka olarak bir tavrınızın olmasını ister. Kurumsal bir sorumluluğunuzun olmasını bekler. Bu nedenle çeşitli sosyal sorumluluk projelerine katılabilirsiniz. Çeşitli projelere destek olmanız X kuşağının ilgisini çekecektir.
Ayrıca şiddet, ekonomi, cinsiyet, göç, yoksulluk ve sağlık sorunları gibi sosyal olaylara karşı duruşunuzu net bir şekilde ortaya koymanızdan hoşlanırlar. Sosyal medya gönderilerinizde toplumsal olayları es geçmeyin. Ancak bu önerilerin siyasi ya da politik duruştan bahsetmediğinin de altını çizmekte fayda var.
X Kuşağını Anlayın
Herhangi bir kimseye ürün satabilmeniz için o kişiyi ve ihtiyaçlarını anlamanız gerekir. X kuşağını anlamadan onlara ürün satamazsınız.
Neler yaşıyorlar, bir günleri nasıl geçiyor, neler alıyorlar, hangi ürünleri seviyorlar, hangi markalara bağlılık gösteriyorlar? Bu sorulara çevrenizdeki kişileri düşünerek cevaplar verin. Sosyal medyada bu kişileri gözlemleyin. Onları gündelik hayatın neresinden yakalayabileceğinizi düşünün.
X kuşağına dahil pek çok kişinin çocuğu olabileceğini unutmayın. Bu noktadan hareketle çocuklu hayatı kolaylaştıracak ürünlere yönelebilir; bunu vurgulayabilirsiniz. Kısacası bu kuşağa yönelik pazarlama çalışması yaptığınızda hem yetişkinlere hem de onların çocuklarına ulaşabilirsiniz.
Unutmayın ki samimi bir temas, samimi cümleler herkesi etkiler.
Sadece X Kuşağını Hedefleyin
Çoğu pazarlama kampanyası X kuşağını es geçmektedir. Siz bu durumu fırsat olarak kullanabilir ve doğrudan X kuşağını hedefleyen bir kampanya oluşturabilirsiniz. Sadece X kuşağının hedeflendiği bir pazarlama kampanyası ile onları değerli hissettirebilirsiniz.
X kuşağı hatırlanmaya çok önem verir. Birey olma kavramı onlar için önemli olsa da erken yaşta, kendilerini tanımadan çalışmaya başladıklarından dolayı çoğu bunu gençliklerinden yıllar sonra başarabilmiştir. Bu nedenle doğrudan onlara seslendiğinizde hoşlarına gidecektir.
Tanıtımlarda Ünlü Kullanın
Eğer büyümek isteyen bir markaysanız ve tanıtıma ayıracak büyük bütçeleriniz varsa reklamlarınızda ünlüleri kullanabilirsiniz. Yapılan bir araştırma sonucunda ürün reklamlarında ünlü kullanımının tüm katılımcıların marka değiştirme niyeti üzerinde etkili olduğunu kanıtlamıştır.
X kuşağı, tanıdığı, sevdiği, kendi yaş grubundan olan ünlülere karşı daha empatik yaklaşmaktadır. Bu nedenle ünlü kullanımıyla müşteri sadakati oluşturabilirsiniz. Sizin markanızı tercih etmeyen kişilere ulaşabilirsiniz.
Nostaljik Olun
X kuşağının nostaljiyi çok sevdiği pek çok farklı araştırmanın sonucunda ortaya çıkarılmıştır. X kuşağının %75’i Youtube’u nostaljik videolar izlemek için kullanmaktadır. Bu nedenle pek çok marka nostaljiden faydalanır.
Eğer köklü bir markanız varsa internet sitenizde onlara geçmiş hikayenizden, ne badireler atlattığınızdan bahsedebilirsiniz. Bununla birlikte sosyal medya kampanyalarınızda ve içeriklerinizde nostaljik temalar üzerine yoğunlaşabilirsiniz.
Yorumları Öne Çıkarın
Yukarıda X kuşağının ürün satın alırken satıcının söylediklerinse kullanıcı yorumlarına önem verdiğinden bahsetmiştik. Bu nedenle bu yorumları onlar için öne çıkarmanız gerekir. Ürün görsellerinde iyi yorumlara yer verebilirsiniz. Ya da tek tıkla yorumlara ulaşmalarını sağlayabilirsiniz.
Olumsuz yorumlara da mutlaka cevap vermeli ve sorunun düzelmesi için çabaladığınızı göstermelisiniz. Unutmayın, X kuşağı dürüstlük ve netlik sever. Ne kadar net, açık ve dürüst olursanız markanızı tercih etmeleri de o kadar kolaylaşır.
Trendleri Yakalayın
Henüz ülkemizde çok yaygın olmasa da dünyada yeni bir trend başlamış durumda. Bu trendin adı “canlı alışveriş.” Canlı alışveriş olayına ise en çok X kuşağı ilgi göstermektedir.
Facebook ve Instagram, aldıkları kararla canlı alışveriş özelliğini geliştirmeyi ve daha yaygın hale getirmeyi amaçladıklarını belirtmiştir. Siz de bu olayı araştırarak deneyimleyebilirsiniz. Ayrıca X kuşağı ile canlı sohbet kurabilirsiniz. Unutmayın, X kuşağındakiler ürün satın alırken satıcıyla konuşmayı severler.
Bu önerilerin dışında; X kuşağı da diğer herkes gibi indirim kampanyalarına ilgi gösterir. Ancak diğerlerinden farklı olarak marka kartı da diyebileceğimiz sadakat kartı uygulamalarını çok severler. Kendilerini özel hissederler. Markanızın indirim kartını çıkartarak X kuşağını etkileyebilirsiniz.
Sonuç olarak; bu yazıda X jenerasyonu nedir sorusuna yanıt verdik. X kuşağının temel özellikleri hakkında kapsamlı bilgiler paylaştık. X kuşağı için pazarlama taktikleri verdik. Sizler de e-ticaret için oldukça değerli olan bu kuşağı etkileyebilir ve müşteriniz haline getirebilirsiniz. Aklınıza takılan bir şey olursa yorum yazarak bize ulaşabilirsiniz. Herkese bol şans!
