Z kuşağı, son yıllarda hiç olmadığı kadar tartışılmakta. Kendinden önceki kuşaklara benzemeyen, keskin çizgilerle ayrılan Z kuşağı, hâlâ pek çok kişi için büyük bir soru işareti. Ancak kuşak teorisyenleri her gün Z kuşağını anlamak ve davranış örüntülerini çözmek için çalışmaya devam ediyor.
Y kuşağı ile benzerlikler gösterse de onlardan tamamen farklı olan Z kuşağı, e-ticaret sektöründeki kişilerin de en çok ulaşmak istedikleri grupların başında geliyor. Pek çok pazarlama uzmanının Z kuşağına yönelik pazarlama teknikleri geliştirmeye çalışması da bu yüzden.
Bu yazımızda Z kuşağı nedir sorusuna yanıt vereceğiz. Ayrıca Z kuşağı hakkında kapsamlı bilgiler sunacağız. E-ticaret ve Z kuşağına yönelik pazarlama hamlelerinden bahsedeceğiz.
Z Kuşağı Ne Zaman Başlar?
Kuşak tartışmalarını gündeme taşıyan kuşak olan bu kuşak ilk olarak Z kuşağı ne zaman başlar, Z kuşağı hangi yıllar arasında sorularıyla uzun süre gündemi meşgul etmişti. Y kuşağından sonraki jenerasyon olan Z kuşağı 1997 – 2012 yılları arasında doğan kişileri kapsamaktadır. Kabul edilen genel yıl aralıkları bu şekildedir. Bazı uzmanlar farklı yılları da dahil etse de en çok bu görüşe sadık kalınmaktadır.
TUİK verilerine göre ülkemizdeki Z kuşağı sayısı yaklaşık olarak 18 milyon civarındadır. 2022 yılı itibarıyla Z kuşağına dahil olan kişilerin 10-25 yaş aralığında olduğunu söyleyebiliriz.
Milenyum kuşağı olarak da anılan Z kuşağı tam bir teknoloji kuşağıdır. Akıllı telefonların, tabletlerin, bilgisayarların ve internetin içine doğan bu nesil; doğal olarak teknolojik araçları ve sosyal medyayı da en çok kullanan nesildir. Hatta büyük bir çoğunluğu bu aletlerin olmadığı bir dünya hayal edemediğini belirtmektedir.
Bunun yanında Z kuşağı bilgi çağında doğmuştur. Sadece bilgi almayan, bilgiyi üreten ve paylaşan da bir gruptur. Pek çok araştırmacı Z kuşağını diğer nesillerden ayıran en temel faktörün sosyal medyada içerik üretmeleri olduğunu söylemektedir. Bu kuşak içerikleri sadece tüketmemekte, üretici tarafa da geçmektedir.
Z Kuşağı Son Kuşak mı?
Günümüzde Z kuşağının son kuşak olduğu düşünülse de Z kuşağı son kuşak değildir. Kuşaklar yaklaşık olarak 10-20 yıllık bir zaman dilimini kapsarlar. Yukarıda da söylediğimiz gibi 1997 – 2012 yılları arasında doğan kişiler Z kuşağına dahil edilmektedir.
2015 ve sonraki doğumlar Z kuşağı değildir. Bu döneme Alfa Kuşağı denmektedir. Kısacası 2020 doğumlular alfa kuşağındadır.
Z Jenerasyonu Özellikleri
Genel anlamıyla Z kuşağı tipik özellikleri neler, birlikte bakalım.
- Büyük bir çoğunluğu ekip çalışmasını sevmez.
- Odaklanma problemleri yaşar. Bu nedenle de ara vermeye diğer kuşaklardan daha meyillidir.
- Özgüvenleri Y kuşağına oranla çok daha yüksektir.
- Z kuşağı, özgür ruhludur. Baskıdan, baskı altında tutulmaktan hoşlanmazlar. Kendilerini baskılayan durumlara karşı tavır alırlar, ses çıkarırlar.
- Sabırsızdırlar. Uzun süre aynı şeyleri yapmaktan sıkılırlar. Hazırlık süreçlerinde çabuk ilerlemek isterler. Bir şeyleri yol üstünde halletmeyi severler. Planlı ve programlı olmaktan hoşlanmazlar.
- Hayal güçleri yüksektir. Elde edemeyecekleri çok az şey olduğunu düşünürler.
- Olaylara yaklaşımları çoğu zaman ütopiktir. Gerçekçi bir bakış açısı sunma konusunda sıkıntı yaşarlar.
- Geri bildirim ve onaylanma ihtiyaçları diğer kuşaklara oranla daha yüksektir. Yaptıkları işlerin beğenilmesini ve hemen onaylanmasını isterler.
- Z kuşağının büyük çoğunluğu ailesinden para aldığı için savurgandır. Tutumlu özellik göstermezler.
- İstekleri karşısında da sabırsız olurlar. İstedikleri şeyler gerçekleşmediğinde vazgeçerler ve başka bir şey istemeye başlarlar. İdeallerinin peşinden yılmadan uzun süre koşmak bu kuşağın davranışları arasında bulunmaz.
- Henüz çoğu evlilik yaşına gelmemiş olsa da büyük bir çoğunluğu evlenmek istemediklerini söylemektedir. Evliliği özgürlüğe müdahale olarak gören Z kuşağı sayısı azımsanmayacak kadar çoktur.
Z kuşağını kendinden önceki kuşaktan ayıran en önemli fark internetin olmadığı bir dünya düşünemiyor oluşlarıdır. İnternetle iç içe doğmuş ve büyümüşlerdir. En büyükleri 24-25 yaşında olduğu için henüz iş gücüne katılım oranları düşüktür.
Bilgi çağında doğdukları için bilgiye ulaşım konusunda sıkıntı yaşamazlar. İstedikleri bilgiye anında ulaşabilirler. Bu açıdan kendinden önceki kuşaklardan çok daha avantajlı bir konumda bulunmaktadırlar.
Ayrıca Z kuşağı televizyona Y kuşağı kadar ilgi göstermemektedir. Televizyon izleme oranları düşüktür. Dijital platformları ve internet yayınlarını daha fazla tercih ederler.
İletişim kurarken yüz yüze iletişimdense sosyal ağlar üzerinden iletişime geçmeyi tercih ederler. Sosyal medya kullanım oranları en yüksek olan jenerasyondur. Ekran karşısında geçirdikleri süre diğer kuşaklara göre çok daha fazladır.
Z Kuşağı Pazarlama Taktikleri
E-ticareti en kolay kabul eden ve sıklıkla kullanan bir nesil olan Z kuşağı, markalar için adeta geleceğe yatırım olarak görülmektedir. Bu nedenle de markalar Z kuşağıyla iletişim kurabilmek için çeşitli yollar denemektedir. Gelin Z kuşağına yönelik uygulayabileceğiniz pazarlama taktikleri neler, birlikte inceleyelim.
Duyarlı Olun
Z kuşağındaki kişiler, tek amacı para kazanmak olan markalarla bağ kurmakta zorlanırlar. Para kazanmak dışında amacı olan markalara daha fazla ilgi gösterebilirler.
Z kuşağı, içinde yaşadığımız toplumun karşı karşıya kaldığı çevresel, politik, sosyo-ekonomik sorunlarının son derece farkında olan bir nesildir. Amerika’da yapılan bir araştırmada %55’inin çevre dostu ve sorumluluk sahibi markaları tercih ettiği ortaya çıkmıştır.
Özetle gençler, yaşadığımız dünyayı iyileştiren, olumlu bir amacınızın olmasını istemektedir. E-ticaret sitenizdeki ürünlerin çevre dostu olmasına özen gösterebilirsiniz. Ya da tekstil sektöründeyseniz tamamen çevre dostu bir koleksiyon yaratabilirsiniz. Ya da satın alınan her üründen sokak hayvanları için mama desteği ayırabilirsiniz. Bu gibi duyarlı hareketlerle Z kuşağına ulaşmanız oldukça mümkün.
Daha fazla ipucu için love brand olma taktikleri paylaştığımız yazımıza bakabilirsiniz.
Mobil Olun
Eğer e-ticaret siteniz üzerinden satış yapıyorsanız mutlaka sitenizin mobil uyumlu olması gerekir. Bu kuşak için ulaşılabilirlik oldukça önemlidir. Sizin sitenizden alışveriş yapmak için bilgisayar açmaları gerekirse üşenirler ve vazgeçebilirler.
Bu nedenle kolay ulaşılabilir olmak adına mobil uygulamanız ya da sitenizin mobile uyumlu olması gerekir. Mobil uyumlu web sitesine sahip olmak için ajansları ve firmaları listelediğimiz yazıya göz atabilirsiniz.
Influencer İş Birlikleri Yapın
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi Z kuşağı internet kaynaklarını sadece tüketmekle kalmaz aynı zamanda üretirler. Kendi yaş grubundaki kişilerin görüşlerine önem verirler. Bu nedenle Z kuşağına mensup influencerlarla ürünlerinizin tanıtımını yapması için anlaşabilirsiniz. Bu satışlarınıza oldukça olumlu yansıyacak bir hamledir.
Influencer marketingin tek faydası Z jenerasyonunu etkilemekle de sınırlı değil. Fiyatların hızlı bir şekilde yükseldiği dönemlerde insanlar alışveriş konusunda daha temkinli olabiliyor. Bu gibi dönemlerde influencer marketingle ürünlerinize duyulan güveni ve dolayısıyla satışlarınızı arttırabilirsiniz.
Güven sağlamak için müşterilerinizin ürününüzle ilgili yaptığı yorumları, paylaştıkları video ve fotoğrafları sosyal medya hesaplarınızda paylaşmayı unutmayın. Bunun yanı sıra ekşisözlük gibi platformlarda da entry girilmesini de teşvik edebilirsiniz.
Hızlı Kargo
Yukarıda Z kuşağının ne kadar sabırsız olduğundan bahsetmiştik. Bu nedenle Z kuşağını elinizde tutmak ve daimi müşterileriniz haline getirmek istiyorsanız ürünleri mümkün olan en kısa sürede göndermeniz gerekir.
Günümüzde büyük e-ticaret şirketleri “aynı gün teslimat” çalışmalarını geliştirmek için çalışmakta. Sizler de aynı gün olmasa bile 2 gün içerisinde ürünlerin teslimini sağlarsanız Z kuşağını memnun edebilir ve devamlı müşterileriniz haline getirebilirsiniz.
Sosyal Medyada Aktif Olun
Z kuşağını markanızdan haberdar etmek ve onlara ürün satmak istiyorsanız markanızın sosyal medya hesaplarının bulunması gerekir. Ancak bu hesaplardan sadece ürünlerinizle ilgili sıkıcı bilgiler paylaşmanız onların ilgisini çekmez. Eğlenceli, onların konuştuğu konuları da içine alan esprileri içeren paylaşımlar yapmanız gerekir.
Genç jenerasyonların ilgisini çekecek sosyal medya tasarımlarını kolayca hazırlamak için Canva‘dan yararlanabilirsiniz. Canva’nın binlerce hazır şablonu sayesinde Instagram’a gönderi, hikaye ve videolar hazırlayabilirsiniz.
Aynı zamanda Ürün Tanıtım Videoları yazımıza da bakabilirsiniz.
Bu kuşak interneti de mizahı da çok iyi bilir. Bu nedenle onlara ulaşmanızın yollarından birisi de mizah dolu paylaşımlardır. Bu paylaşımlarınıza ürünlerinizi de entegre edebilirseniz Z kuşağının pek çok üyesini markanızdan ürün almaya ikna edebilirsiniz.
Ayrıca bütün sosyal medya platformlarında varlık göstermeniz de oldukça önemlidir. Sadece Instagram ve Twitter’da değil, Tiktok, Snapchat gibi uygulamalarda da varlık gösterebilirsiniz. Sosyal medya ve e-ticaret yazımızı daha fazla ipucu için ziyaret edebilirsiniz.
Satın Almayı Eğlenceli Hale Getirin
Yapılan bazı araştırmalarda bu kuşağın e-ticaret sitelerini bir eğlence kaynağı olarak gördüğünü ortaya çıkarmıştır. Ürünleri satın almaktan ziyada alışveriş deneyimini yaşamayı ve sitede dolaşmayı sevdikleri belirlenmiştir.
Bu kişiler için satın almayı “gamification” hamlelerinizle daha eğlenceli hale getirebilirsiniz. E-ticaret sitenize çeşitli animasyonlar, küçük flash oyunlar ekleyebilirsiniz. Belki hemen etkisini görmeseniz de süreç içinde satışlarınız artacaktır. Çünkü Z kuşağı e-ticaret kullanmayı en çok seven kuşaktır.
Ürünleri Kişiselleştirin
Z kuşağı kişiselleştirmiş ürünleri diğer kuşaklardan daha fazla önemser ve sever. Beğendikleri ve ihtiyaç duydukları ürünleri kişiselleştirebilmelerine olanak tanıyın. Bunu yaptığınızı da eğlenceli içeriklerle sosyal medya hesaplarınızdan duyurun. Tamamen onlara özel ürünler bu jenerasyonun ilgisini çekecektir.
Ayrıca e-ticaret sitenizde daha önce gezdikleri sayfalardan hareketle onlara özel önerilerde bulunmanız da Z kuşağının hoşuna gidecektir.
Z Kuşağı için Müşteri Deneyimi
Z kuşağındaki gençler alışveriş yapmadan önce uzun araştırmalar yaparlar. Alacakları ürünü, ürünün ait olduğu markayı derinlemesine araştırırlar. Bu araştırmaların sonucu satın alma yolunda ürünün kendisi kadar önemli yer tutar. Körü körüne alışveriş yapmazlar.
Diğer kuşaklara göre marka sadakati konusunda oldukça esnek olurlar. Tek bir yanlışta beğendiği markalardan vazgeçebilirler. Aynı zamanda boykot kültürünü marka sevgilerinin önüne koyarlar. Sevdikleri markalar desteklemedikleri hareketlerde bulunduklarında bir daha onları tercih etmeyebilirler. Böyle durumlarda aynı ürünü satan diğer markalara yönelirler.
Kısacası Z kuşağını hedefleyen bir pazarda markanızın nasıl temsil edildiğine dikkat etmelisiniz. Rakiplerinizin bariz hatalarında ise öne çıkmaktan çekinmemelisiniz. Böylelikle krizi fırsata çevirerek yeni bir kitle kazanabilirsiniz.
Z jenerasyonundaki kişiler aynı zamanda ürünlerin fiyatıyla da yakından ilgilenirler. Görece uygun fiyatlı ürünleri daha çok tercih ederler. Siz de ürünlerinizi rakiplerinizden bir tık daha ucuza satarsanız Z kuşağının markanızı tercih etmeye başladığını görebilirsiniz.
Tabii burada kârınızı gözetmezseniz sonunda çok satışla ama 0 kârla kalakalırsınız. Sonrasında fiyatları arttırmaya kalktığınızda da tepkiyle karşılaşabilirsiniz. Bu yüzden kalitenizden ve iş modelinizin devamlılığından taviz vermeden fiyatlama yapmalısınız.
Yukarıda da söylediğimiz gibi çevreye, hayvan haklarına ve genel olarak sosyal konulara duyarlı markaları daha fazla tercih ederler. Yaptıkları alışverişin iyi bir şeye vesile olduğunu bilmek onları daha mutlu hissettirir. Dolayısıyla almak istedikleri ürünün birebir aynısı başka bir markada olsa bile duyarlı olan markayı tercih ederler.
Ayrıca Z kuşağı markanız hakkında influencerların da ne söylediğini önemser. Sosyal medyada aktif oldukları için fikirlerine değer verdikleri influencerları dinler ve dikkate alırlar.
Satın alma işleminden sonra yorum yazarlar ve diğer insanlara yardımcı olmak isterler. Ayrıca etkileşim kurmaktan da hoşlanırlar. Onlara “Biz de buradayız” demek için cevap verebilirsiniz. Bu da oldukça şık bir hareket olur.
Özetle
Özetlemek gerekirse bu yazımızda Z kuşağı nedir, özellikleri nelerdir, e-ticarette nelerden etkilenir gibi sorulara cevap verdik. Diğer kuşaklarla aralarındaki farklardan bahsettik. Ayrıca Z kuşağı hakkında derinlemesine bilgiler verdik. Z kuşağına yönelik pazarlama önerilerinde bulunduk.
Sizler de bu önerileri uygulayarak Z kuşağına ulaşabilirsiniz. Sorunuz olursa yorum kısmından bizlere ulaşabilirsiniz.
