E-ticaret yapmak isteyen kişilerin karşısına birçok kavram ve model çıkıyor. Yatay e-ticaret de bu kavramlardan sadece biri. Bu yazımızda yatay e-ticaret nedir sorusunu örneklerle cevaplayarak size detaylı bir rehber sunacağız.
E-ticaret; yatay ve dikey olmak üzere ikiye ayrılır. Yatay e-ticaret en yaygın kullanılan ve bilinen e-ticaret modelidir. E-ticarete başlamak isteyen kişilerin ya da kurumların bu kavramların ne anlama geldiklerini, nasıl kullanıldıklarını bilmesi gerekir.
Yatay e-ticaret modelini tanımlamak gerekirse; birbiriyle herhangi bir ilişkisi olmayan ve tamamen farklı ürün gruplarının satışının gerçekleştiği sisteme verilen addır. Online süpermarketler ve daha önce bahsettiğimiz online pazar yerleri yatay e-ticarete örnek olarak gösterilebilir.
Bu sistem, farklı hedef kitlelerin ve sektörlerin bir çatı altında toplanmasına olanak sağlayarak müşteri çeşitliliğini ve pazar yerinin ziyaretçi sayısını arttırır.
Yatay e-ticaret modelini uygulayan sitelere ülkemizden Trendyol, Hepsiburada, Gittigidiyor, Çiçeksepeti, PttAVM gibi pazar yerleri örnek olarak gösterilebilir. Dünyadan ise Amazon, Alibaba yatay e-ticaret modelini uygulayan pazarların başında gelir.
Bu pazarlarda market ürünlerinden elektronik eşyalara, bakım ürünlerinden ev gereçlerine kadar pek çok kategoride pek çok ürün bulunur. Bu pazarların hepsi en çok ziyaret edilen, en çok satış yapılan pazarlardır.
Yatay E-Ticaret Modelinin Avantaj ve Dezavantajları Neler?
Yatay e-ticaret modelinin avantajları olduğu gibi dezavantajları da var. E-ticarete başlarken bu durumları bilmenizde fayda var. Önce avantajlarından başlayalım.
1. Ürün Çeşitliliği ve Hedef Kitle
En büyük avantajı ürün çeşitliliğinin fazla olmasından kaynaklı hedef kitlenin geniş olmasıdır. Bu durum daha fazla ziyaretçi çekmenize, daha çok alışveriş yapılmasına ve dolayısıyla daha çok kazanmanıza olanak sağlar.
2. İşlem Hacmi Geniştir
Yine buna bağlı olarak yatay e-ticaret modelini uygulayan pazarların işlem hacimleri geniştir. Bir günlük süre zarfında dikey e-ticaret modelini uygulayan pazarlara kıyasla çok daha fazla işlem yaparlar. Bu nedenle diğer modelleri uygulayanlara göre daha fazla satış yaparlar. Bu da işletmenize kâr olarak geri döner.
3. Değişen Müşteri Profilleri
Yatay e-ticaret modelini uygulayan pazarlarda farklı kategorilerde çok sayıda ürün bulunduğundan tüketicilerin alışkanlıkları da farklılık gösterir. Her aradığını pazarda bulabilen tüketicilerin ise yeni ürünlere uyum sağlaması ve yeni kategorilerde satışın devamlılığı çok daha kolay olur.
Bunun yanı sıra tüketicilerin alışkanlıkları kolay kolay değişmez. Bu yüzden neye ihtiyaç duyarlarsa duysunlar içinde bulundukları pazarda mevcutsa kolay kolay başka yere gitmezler. Kısacası tüketim alışkanlıkları farklı olan pek çok müşteri kazanabilirsiniz.
Yatay e-ticaret modelinin bütün bu avantajların yanında elbette dezavantajları da mevcuttur.
1. Başlangıç Maliyeti
Yatay e-ticaret modelini uygulayabilmek için büyük bir sermaye gerekir. Yüksek başlangıç maliyetleri pek çok kişinin gözünü korkuttuğundan başlamadan vazgeçen kişi sayısı hiç de az değildir. Yatay e-ticaret modelinin başlangıcında; ürün tedariği ve depolama maliyetleri en çok yükselten kalemlerdir.
2. Daha Büyük Bir Depo
Daha önce de belirttiğimiz gibi yatay e-ticarette geniş ürün yelpazesi bulunur. Dolayısıyla bu birbirinden farklı ürün gruplarının stoklanması için çok büyük bir depoya ihtiyaç duyulur. Bu da maliyetlerin artmasına neden olur.
Bunun yanında stoksuz e-ticaret de yapmak mümkündür. Ancak ürün tedariği ve alıcıya ulaşması konusunda pek çok sorun yaşanabilmektedir.
3. Geniş Bir Ekip Gerekir
Pek çok ürünü ve satıcıyı bir arada bulundurduğundan sistemin işlemesi için geniş bir ekibe ihtiyaç duyulur. Siparişlerin zamanında ve sorunsuz teslim edilmesi, depo yönetimi, müşteri ilişkileri gibi halledilmesi gereken pek çok konu vardır.
Siparişler arttıkça bu süreçlerin yönetiminde çalışmaları için uzman ve kalifiye kişiler tercih edilmeli, bu da maliyetleri arttırmaktadır.
4. Rekabet Yüksektir
Yatay e-ticaret modelini kullanan pek çok e-ticaret firması olduğu ve sayıları her geçen gün biraz daha arttığı için bu alanda rekabet oldukça fazladır. Rekabetin bu kadar yüksek olması pazar payının düşmesine ve pazarda yer almanın zorlaşmasına neden olur.
Bu rekabeti önde götürmek için reklam ve tanıtıma ciddi bütçeler ayırmak, rakiplerin arasından sıyrılmayı kolaylaştırabilir. E-ticaret ve dijital pazarlama yazımızdan yardım alabilirsiniz.
Reklam Maliyetleri Artar
Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için bu rekabetten sıyrılmak, fark edilmek ve müşteri çekebilmek oldukça zordur. Bu da küçük ve orta işletmeleri reklam vererek fark edilmeye ve görünür olmaya iter. Bu durum pazarlama bütçesini arttırır.
Hangi E-Ticaret Modelini Tercih Etmeliyim?
Yatay e-ticaret modelini detayları, örnekleri, avantajları ve dezavantajlarıyla anlattık. E-ticaret yapmaya karar veren firmalar ve kişiler hangi modeli seçecekleri konusunda kararsız kalabilirler. En doğru kararı vermek için hem yatay hem dikey modelin ne anlama geldiğinin bilinmesi gerekir.
Dikey E-Ticaret Modeli Nedir?
Dikey e-ticaret; yatay e-ticaret modelinin tam tersi bir modeldir. Yani tek bir ürün grubunu ya da tek bir markanın ürünlerinin satışa sunulduğu modeldir. Bu modeli benimseyen firmalar belirli bir müşteri kitlesine, belirli ihtiyaçlara cevap verebilmektedir.
Dikey e-ticaret modelini benimseyen firmalara Decathlon, Ikea, Ebebek gibi markalar örnek gösterilebilir. Bu firmalar tek bir kategoride, çeşitli ürünler satarlar.
Yatay e-ticaret modeline kıyasla daha az satış yapıldığından ürünün kargolanması ve müşteriye gönderilmesi daha maliyetli olur. Kargo firmaları ile yapılan anlaşmalar ürün sayısına göre farklılık gösterir ve az ürün satıldığından yatay e-ticaret modeli uygulayan firmalara kıyasla daha fazla kargo parası ödemeniz gerekebilir.
Ayrıca ürün çeşitliliği olmadığı için büyük bir talep yaşanmaz. Çoğu zaman satışlar ihtiyaca yönelik gerçekleşir. Hedef kitleye ulaşmak ise oldukça zordur. Satılan ürünler belli bir kitleye hitap ettiğinden tüketicilerin sizi arayıp bulması gerekir. Buna bağlı olarak hedef kitlenizi büyütmek oldukça zordur.
Satılan ürün sayısı ve kâr oranı da yatay e-ticarete göre oldukça azdır. Tüketici alışkanlıkları değiştiğinde satışlarınız da bir anda düşebilir ve elinizdeki ürünler satılamaz hale gelebilir.
Bunların yanında dikey e-ticaretin avantajları da mevcuttur.
1. Rakip Sayısı Azdır
Dikey e-ticaret modelini kullanan firma sayısı fazla olmadığından rakiplerinizi inceleyebilir; analiz edebilirsiniz. Bu inceleme ve analizler size kendi işinizdeki eksiklikleri, doğru veya yanlış yaptığınız şeyleri gösterip, daha iyiye gitmenize katkı sağlayabilir.
2. Müşteri İlişkileri
Sipariş sayısı az olduğu için tüketicilerle daha yakından ve hatta birebir ilgilenebilir; sorunları çok daha hızlı bir şekilde çözümleyebilirsiniz. Müşteri memnuniyeti sağlandığında tavsiyeler üzerine yeni müşteriler kazanabilirsiniz. Bu da markanız için hem daha fazla satış hem de olumlu bir izlenim kazanmanız anlamına gelir.
3. Arama Motorlarında Üst Sıralarda Yer Almak
Belirli bir ürün grubunu satışa sunduğunuz için arama sonuçlarında üst sıralarda yer almanız ve sitenizin trafiğini arttırmak için yapacağız SEO çalışmasının geri dönüşleri, yatay e-ticaret modelini uygulayan pazarlara kıyasla çok daha verimli olabilir.
Satışını yaptığınız ürünlerin anahtar kelimelerini doğru şekillerde kullanırsanız, sitenizin ziyaretçi sayısı artar ve daha ürün satma şansı elde edersiniz.
Bununla birlikte daha az ürünü sitenizde bulundurduğunuz için daha detaylı, daha zengin içerikler üretebilir; ürünlerin pazarlanmasında farklı yöntemler deneyebilirsiniz.
Bu yazımızda yatay e-ticaret modeli nedir, ne değildir detaylı bir şekilde anlattık. Dikey e-ticaret modeli ile ilgili bilgiler verdik. Hem yatay hem dikey e-ticaretin avantajlarını ve dezavantajlarını inceledik. Bu bilgiler ışığında siz kendinize en uygun modeli seçebilir ve uygulayabilirsiniz. Sorularınız varsa yorum bırakabilirsiniz.
